Wat betekent voltooid?
Het woord 'voltooid' wordt in het Nederlands vaak gebruikt om aan te geven dat iets af is of ten einde is gekomen. In grammaticale context praten we dan vooral over de voltooid tegenwoordige tijd of de voltooid verleden tijd. Bijvoorbeeld in de zin: 'Hij heeft de opdracht voltooid.' Het woord geeft hierbij de afronding van een handeling aan. Het komt van het werkwoord 'voltooien', wat letterlijk 'afmaken' of 'tot een einde brengen' betekent.
Wat betekent volbracht?
'Volbracht' lijkt qua betekenis veel op 'voltooid', maar heeft vaak een iets meer plechtige of historische gevoelswaarde. Ook dit woord wordt gebruikt om aan te geven dat iets is afgerond. Denk bijvoorbeeld aan de Bijbelse uitspraak: 'Het is volbracht' die volgens het evangelie van Johannes door Jezus aan het kruis werd uitgesproken. 'Volbracht' komt van het werkwoord 'volbrengen'. Net als 'voltooien' betekent dit ook 'iets afmaken', maar dan meestal iets belangrijks, iets wat grote waarde of inspanning inhoudt.
Het verschil in gebruik
Hoewel beide woorden synoniemen van elkaar kunnen zijn, is er wel degelijk een subtiel verschil. 'Voltooid' wordt vaker in alledaags taalgebruik gebruikt en is in veel gevallen de juiste keuze wanneer je wilt aangeven dat iets gewoonweg klaar of afgerond is, zonder dat daar veel waarde of gewicht aan verbonden is. Denk aan 'voltooide taken', 'voltooide projecten', enzovoort.
Wanneer gebruik je volbracht?
'Volbracht' gebruik je daarentegen vaker in een formele, plechtige of historische context. Het kan ook gebruikt worden als je een gevoel van eer of grootsheid wilt meegeven aan de voltooiing van iets. Als iemand een levensdoel of vredesmissie afrondt, zou je eerder 'volbracht' gebruiken dan 'voltooid'. Bijvoorbeeld: 'De missie is volbracht.'
Veel gemaakte fouten
Doordat de woorden zoveel op elkaar lijken, gebruiken mensen soms 'volbracht' waar 'voltooid' beter past, en andersom. Bijvoorbeeld in een zakelijke e-mail zou 'De takenlijst is volbracht' wat overdreven aanvoelen. 'De takenlijst is voltooid' is veel neutraler en past beter binnen de context. Andersom geldt ook: in een toespraak bij een herdenking klinkt 'Zijn levenswerk is voltooid' mogelijk te afstandelijk, terwijl 'Zijn levenswerk is volbracht' meer impact heeft.
Hoe onthoud je het verschil?
Een handig geheugensteuntje is te denken aan de gevoelswaarde van de woorden. Is de afronding van simpele aard? Dan gebruik je 'voltooid'. Betreft het iets groots of belangrijks met emotionele of historische waarde? Kies dan voor 'volbracht'. Door op de toon en de context te letten, maak je snel de juiste keuze.
